Υπερψηφίστηκε με ευρεία πλειοψηφία την Τετάρτη από τη Βουλή των Ελλήνων ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), ένα θεσμικό πλαίσιο που φέρνει σημαντικές αλλαγές στην οδική συμπεριφορά και τη δημόσια ασφάλεια με βασικό στόχο την ουσιαστική μείωση των τροχαίων δυστυχημάτων στη χώρα. Ο νέος ΚΟΚ θεσπίζει για πρώτη φορά ένα συνεκτικό και κλιμακωτό σύστημα ποινών, το οποίο εστιάζει στη συστηματική παραβατικότητα, προβλέποντας αυστηρότερες κυρώσεις για την υποτροπή σε επικίνδυνες συμπεριφορές.
Η αναμόρφωση και οι αλλαγές βασίζονται μεταξύ άλλων σε συγκεκριμένα δεδομένα: η Ελλάδα παραμένει σταθερά πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε θανάτους από τροχαία ανά εκατομμύριο κατοίκων, ενώ παραβάσεις όπως η χρήση κινητού, η υπερβολική ταχύτητα, η μη χρήση ζώνης ή κράνους και η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ παραμένουν κρίσιμες αιτίες πρόκλησης δυστυχημάτων.
Τι αλλάζει με τον νέο ΚΟΚ
Χρήση κινητού τηλεφώνου χωρίς πρόκληση συμβάντος
Τι ίσχυε:
- Αφαίρεση άδειας για 60 ημέρες και πινακίδων για 60 ημέρες.
Τι θα ισχύει:
- Πρόστιμο 350 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες.
Υποτροπές:
- 1η υποτροπή: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 180 ημέρες.
- 2η υποτροπή: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 1 έτος.
Χρήση κινητού με πρόκληση συμβάντος
Τι ίσχυε:
- Αφαίρεση άδειας για 60 ημέρες και πινακίδων για 60 ημέρες
- Καμία ποινική κύρωση για πρόκληση τροχαίου από την χρήση κινητού.
Τι θα ισχύει:
- Πρόστιμο 350 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες.
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 4 έτη.
- 2η: Πρόστιμο 4.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 8 έτη.
Ποινικοποίηση: Και στις 3 περιπτώσεις υπάρχει εφαρμογή του άρθρου 290Α Ποινικού Κώδικα για την επικίνδυνη οδήγηση που περιλαμβάνουν ποινές κάθειρξη
Άρση απορρήτου: Για τη συγκεκριμένη αξιόποινη πράξη, η έρευνα μπορεί να συμπεριλάβει και τη διενέργεια άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών και των δεδομένων θέσης και κίνησης αυτών, με την τήρηση των εγγυήσεων και τις διαδικασίες που προβλέπει ο νόμος.
Μη χρήση προστατευτικού κράνους
Τι ίσχυε:
- Αφαίρεση άδειας οδήγησης για 60 ημέρες και στέρηση πινακίδων για 60 ημέρες και ο συνεπιβάτης λάμβανε πρόστιμο 50 ευρώ.
Τι θα ισχύει:
- Πρόστιμο 350€, αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες. Η μη χρήση προστατευτικού κράνους από τον συνεπιβάτη τιμωρείται με πρόστιμο για τον ίδιο (350 ευρώ), αλλά και για τον οδηγό, ακόμη κι αν αυτός φορούσε.
Υποτροπές:
- 1η : Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 180 ημέρες.
- 2η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας έως 1 έτος.
Μη χρήση ζώνης ασφαλείας
Τι ίσχυε:
- Αφαίρεση άδειας και πινακίδων για 60 ημέρες, συνεπιβάτης πρόστιμο 50 ευρώ.
Τι θα ισχύει:
- Οδηγός: Πρόστιμο 350 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες.
- Συνεπιβάτης: Η μη χρήση ζώνης από τον συνεπιβάτη τιμωρείται με πρόστιμο 150 ευρώ για τον ίδιο αλλά και για τον οδηγό, ακόμη κι αν αυτός φορούσε.
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 180 ημέρες
- 2η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας έως 1 έτος
Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ (0,50 – 1,10 g/l)
Τι ίσχυε:
- Πρόστιμο 200–700 ευρώ, αφαίρεση άδειας έως 90 ημέρες και ποινική δίωξη σε σοβαρές περιπτώσεις.
Τι θα ισχύει:
- Καθιερώνονται σύγχρονοι τρόποι ανίχνευσης που καλύπτουν και ουσίες.
- Υποχρεωτική ακινητοποίηση οχήματος και φύλαξη.
- Για επήρεια αλκοόλ 0,50 – 0,80 g/l: Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες.
- Για όριο 0,80 g/l – 1,10 g/l: Πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 90 ημέρες.
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 180 ημέρες και στις 2 περιπτώσεις.
- 2η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 1 έτος.
Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ (άνω του 1,10 g/l)
Τι ίσχυε:
- Πρόστιμο 1.200 ευρώ, αφαίρεση άδειας οδήγησης για 180 ημέρες, φυλάκιση τουλάχιστον 2 μηνών.
Τι θα ισχύει:
- Πρόστιμο 1.200 ευρώ και αφαίρεση άδειας – πινακίδων για 180 ημέρες, το όχημα ακινητοποιείται υποχρεωτικά και φυλάσσεται
- Φυλάκιση από 2 μήνες έως 5 έτη
- αφαίρεση στοιχείων κυκλοφορίας οχήματος για 10 ημέρες – 6 μήνες από το δικαστήριο.
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση διπλώματος για 7 έτη.
- 2η: Πρόστιμο 4.000 ευρώ, αφαίρεση διπλώματος για 10 έτη.
Υπέρβαση ορίου ταχύτητας > 50km/h
Τι ίσχυε:
- Πρόστιμο από 20 έως 175 ευρώ, αφαίρεση άδειας οδήγησης για έως 60 ημέρες.
Τι θα ισχύει:
- Πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση διπλώματος για 60 ημέρες.
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας έως 180 ημέρες.
- 2η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 1 έτος.
Ταχύτητα >200km/h ή «κόντρες»
Τι ίσχυε:
- Πρόστιμο 700 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες και πινακίδων για 30 ημέρες.
Τι θα ισχύει:
- Πρόστιμο 2.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 1 έτος
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 4.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 2 έτη.
- 2η: Πρόστιμο 8.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 4 έτη.
Παραβίαση σηματοδότη
Τι ίσχυε:
- Πρόστιμο 700 ευρώ, αφαίρεση άδειας οδήγησης για 60 ημέρες και στέρηση πινακίδων για 20 ημέρες.
Τι θα ισχύει:
- Πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 60 ημέρες.
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας έως 180 ημέρες
- 2η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 1 έτος
Παραβίαση STOP (χωρίς πρόκληση συμβάντος)
Τι ίσχυε:
- Δεν υπήρχε διάκριση για την πρόκληση ή μη ατυχήματος.
- Πρόστιμο 700 ευρώ, αφαίρεση άδειας οδήγησης για 20 ημέρες και στέρηση πινακίδων για 20 ημέρες.
Τι θα ισχύει:
- Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες.
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας έως 180 ημέρες.
- 2η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 1 έτος.
Παραβίαση STOP (με πρόκληση συμβάντος)
Τι ίσχυε:
- Δεν υπήρχε διάκριση για την πρόκληση ή μη ατυχήματος.
- Πρόστιμο 700 ευρώ, αφαίρεση άδειας οδήγησης για 20 ημέρες και στέρηση πινακίδων για 20 ημέρες.
Τι θα ισχύει:
- Πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 60 ημέρες.
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 4 έτη
- 2η: Πρόστιμο 4.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 8 έτη
Οδήγηση χωρίς δίπλωμα
Τι ίσχυε:
- Φυλάκιση 1–12 μήνες, πρόστιμο 100 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες.
Τι θα ισχύει:
- Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 1 έτος, φυλάκιση έως 2 έτη. Σε περίπτωση ατυχήματος, ισχύουν οι διατάξεις του Ποινικού Κώδικα για την επικίνδυνη οδήγηση.
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 4 έτη.
- 2η: Πρόστιμο 4.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 8 έτη.
Παρακώλυση κίνησης σιδηροδρόμων
Τι ίσχυε:
- Πρόστιμο από 40 έως 350 ευρώ και αφαίρεση της άδειας έως 60 ημέρες και πινακίδων έως 20 ημέρες.
Τι θα ισχύει:
- Πρόστιμο 1.200 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 60 ημέρες, φυλάκιση έως 5 έτη και χρηματική ποινή 2.000 ευρώ.
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 4 έτη.
- 2η: Πρόστιμο 4.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 8 έτη.
Παρακώλυση δημόσιας συγκοινωνίας
Τι ίσχυε:
- Δεν υπήρχε κεντρική ρύθμιση. Υπήρχαν μόνο διάσπαρτες διατάξεις για υποπεριπτώσεις, με πρόστιμα από 40 έως 100 ευρώ.
Τι θα ισχύει:
- Κωδικοποιείται ως παράβαση η παράνομη στάση ή στάθμευση που παρεμποδίζει τη διέλευση οχημάτων δημόσιας συγκοινωνίας.
- Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση της άδειας για 70 ημέρες.
Κυκλοφορία ταξί στις λεωφορειολωρίδες
Τι ίσχυε:
- Απαγορευόταν η κυκλοφορία ταξί (και έμφορτων) στη λεωφορειολωρίδα.
- Πρόστιμο 100 ευρώ.
- Καμία δυνατότητα για σύντομη στάση.
- Στέρηση διπλώματος μετά από σώρευση 5 παραβάσεων στο point system.
Τι θα ισχύει:
- Καταργείται η αφαίρεση διπλώματος.
- Πρόστιμο 150 ευρώ όταν παραβιάζεται η λεωφορειολωρίδα
- Απαγορεύεται η κυκλοφορία ταξί (και έμφορτων) στην λεωφορειολωρίδα με σκοπό την ταχύτητα και την αξιοπιστία του νέου στόλου των Λεωφορείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Εξαιρέσεις:
- 1. Επιβίβαση
- 2. Αποβίβαση (όταν δεν παρεμποδίζεται λεωφορείο)
- 3. Νυχτερινές ώρες
- 4. Ταξί Μηδενικών Ρύπων
- 5. Ταξί Ειδικού Τύπου ΑΜΕΑ
Παρκάρισμα σε θέση ΑμεΑ
Τι ίσχυε:
- Αφαίρεση άδειας οδήγησης και πινακίδων για 60 ημέρες
Τι θα ισχύει:
- Επιβάλλεται αυξημένο διοικητικό πρόστιμο 150 ευρώ.
- Αφαίρεση άδειας οδήγησης και πινακίδων για 60 ημέρες, ενώ το όχημα απομακρύνεται επί τόπου.
Υποτροπές:
- 1η υποτροπή: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση διπλώματος για 180 ημέρες.
- 2η υποτροπή: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση διπλώματος για 1 έτος.
Όρια ταχύτητας
Τι ίσχυε:
- Γενικό όριο ταχύτητας 50 km/h εντός κατοικημένων περιοχών.
- Ειδικά όρια ταχύτητας καθορίζονταν κατά περίπτωση με σήμανση.
Τι θα ισχύει:
- Μέχρι 1 Ιανουαρίου 2026 διατηρείται το γενικό όριο 50 km/h.
- Από το 2026, εφαρμόζονται νέα όρια ταχύτητας, αναλόγως τύπου οδού, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά με σήμανση.
