Ο Δήμος Διστόμου-Αράχωβας-Αντίκυρας σε συνεργασία με την Εταιρεία Σύγχρονης Ιστορίας, συνδιοργανώνουν στο πλαίσιο των Επετειακών Εκδηλώσεων Μνήμης της Σφαγής του Διστόμου, επιστημονική διημερίδα υπό τον τίτλο «Αντίποινα»: πρακτικές βίας, επιβολής και νομιμοποίησης των εγκλημάτων πολέμου στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Σάββατο 1 και την Κυριακή 2 Ιουνίου στο Πνευματικό Ενοριακό Κέντρο Αγίου Νικολάου στο Δίστομο.
Η επιστημονική διημερίδα διοργανώνεται με αφορμή την συμπλήρωση των 80 χρόνων από την Σφαγή του Διστόμου στις 10 Ιουνίου 1944 από τις γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις κατοχής με την πρόθεση να υπενθυμίσουμε, να αναλογιστούμε, να τιμήσουμε τα θύματα. Αλλά και να επισημάνουμε τον τρόπο που μηχανισμοί προπαγάνδας μετατρέπουν τους θύτες σε «θύματα» που επικαλούνται λόγους «άμυνας» για να νομιμοποιήσουν ωμές πρακτικές πολέμου και κατάκτησης, αντιστρέφοντας την πραγματικότητα. Μεταφέρουν δε την ευθύνη στο θύμα που υποτίθεται ότι προκαλεί την καταστροφή του, υποχρεώνοντας σε δήθεν εκδικητικές συμπεριφορές τον κατακτητή. Αποσιωπάται δε πλήρως το γεγονός ότι τα άμεσα θύματα επιλέγονται τυχαία ή μέσω συμβολικής στοχοποίησης, ως μέρος ενός ευρύτερου πληθυσμού – στόχου, στον οποίο αποσκοπεί η πράξη, λειτουργώντας ως τρομοκρατικό «μήνυμα» προς αυτόν. Και, επιπλέον, ότι επιλέχθηκαν περιοχές και όχι υποτιθέμενοι δράστες μιας προσβολής που έπρεπε να τιμωρηθεί, με άξονα τους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς αυτών που διέπραξαν τα «αντίποινα» αυτά ώστε να εδραιώσουν εδαφικά την εξουσία τους.
Η διημερίδα επιδιώκει να απορρίψει την επιχειρηματολογία περί αντιποίνων και να αναδείξει ότι αυτή είναι συνδεδεμένη με την ιδεολογική προϊστορία της αποικιοκρατίας. Για αυτό θα ανατρέξουμε στα ιστορικά δεδομένα που αναιρούν τη φιλολογία περί «αυτοπροστασίας» των θυτών-κατακτητών. Το δικαστήριο της Νυρεμβέργης είχε απορρίψει με σαφήνεια την θεωρία των αντιποίνων. Σήμερα που η θεωρία αυτή επανεμφανίζεται με ίδιες ή διαφορετικές μορφές και πρακτικές στη σύγχρονη διεθνή πραγματικότητα, η σημασία της συζήτησης για τα «αντίποινα» ενισχύεται.
Η διημερίδα θα αναπτυχθεί σε δύο άξονες: την πρώτη ημέρα των εργασιών θα λάβουν χώρα οι συνεδρίες όπου εκλεκτοί ιστορικοί επιστήμονες θα διερευνήσουν το κεντρικό θέμα της διημερίδας, ενώ στις συνεδρίες της δεύτερης ημέρας εκπρόσωποι μουσείων και μαρτυρικών πόλεων θα αναδείξουν όψεις της τραυματικής ιστορίας και μνήμης των μαρτυρικών κοινοτήτων.
Ενθυμούμενοι σήμερα, 80 χρόνια μετά, και τιμώντας τα θύματα των ναζιστικών θηριωδιών, αναλαμβάνουμε την ευθύνη της επαγρύπνησης, καθώς ο κίνδυνος εμφιλοχωρεί στην αδιαφορία για τα αίτια που αναγεννούν και αναβιώνουν την ιδεολογία και τις πρακτικές του ναζισμού και των μορφωμάτων του στην σύγχρονη καθημερινότητα, αδιαφορία που μετασχηματίζεται σε απάθεια και ανοχή. Προκειμένου να συνυπάρξουμε νικώντας τις ιδεολογίες του μίσους, οφείλουμε να αντλήσουμε από το παρελθόν και να αναπτύξουμε αντισώματα για να το μέλλον.